Văn hóa đơn vị là yếu tố không thể thiếu để giúp một tổ chức sở hữu lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Nhiều tổ chức thường cố gắng sao chép văn hóa công ty của đối thủ cạnh tranh, hy vọng sẽ đạt được kết quả tương tự. Tuy nhiên, khác biệt giữa việc sao chép các yếu tố khác như chiến lược, sản phẩm, công nghệ... thì văn hóa công ty lại là một yếu tố khó sao chép. Điều quan trọng là không ai có thể chắc chắn rằng việc sao chép văn hóa tổ chức sẽ mang lại hiệu quả như mong đợi.
 |
| Nguồn: Pexel |
Giao Hàng Nhanh - Tỉ Dụ Về Thất Bại của "Copy-Paste"
Một ví dụ điển hình về việc áp dụng văn hóa "copy-paste" dẫn đến thất bại thảm hại là trường hợp của Giao Hàng Nhanh. Vào những năm 2014 - 2015, vì ngưỡng mộ văn hóa của Di Động, CEO Lương Duy Hoài đã mời Mekong Capital tổ chức một buổi truyền cảm hứng về văn hóa của "đàn anh" cho khoảng 40 cấp quản lý cao cấp của Giao Hàng Nhanh. Tuy sau buổi học, mọi người có sự gắn kết, nhưng khi những nhân sự mới bắt đầu gặp những khó khăn với những người cũ, văn hóa mới va chạm với văn hóa cũ. Các mục tiêu lớn cũng không thể thực hiện được.
Văn Hóa Tổ Chức Không Thể Sao Chép
Có nhiều nguyên do khiến văn hóa tổ chức trở thành lợi thế cạnh tranh khó sao chép:
1. Văn Hóa Doanh Nghiệp Là Đặc Biệt Riêng Của Mỗi Đơn Vị
Mỗi doanh nghiệp sở hữu một văn hóa tổ chức riêng, được xây dựng dựa trên các giá trị, tầm nhìn và tiêu chí của chính đơn vị đó. Điều này khiến cho văn hóa đơn vị trở thành một yếu tố đặc biệt và không thể sao chép một cách đơn giản. Doanh nghiệp cần xây dựng một văn hóa đơn vị phù hợp với bản thân, không thể sao chép từ đối thủ mà hy vọng sẽ đạt được kết quả tương tự.
2. Sự Khác Biệt Giữa Văn Hóa Công Ty Của Các Đơn Vị
Văn hóa công ty của mỗi doanh nghiệp khác nhau, vì nó phản ánh trị giá, tầm nhìn và tiêu chí của đơn vị đó. Mỗi công ty có những yêu cầu và đặc trưng khác nhau, do đó văn hóa công ty cần phù hợp với những yếu tố đó. Nếu tổ chức sao chép văn hóa đơn vị của đối thủ, không chỉ không phù hợp với các yêu cầu của chính đơn vị mà còn gây ra những rủi ro và hậu quả không mong muốn.
3. Văn Hóa Đơn Vị Cần Được Vun Đắp Dựa Trên Thực Tế Và Kinh Nghiệm Của Từng Tổ Chức
Để xây dựng một văn hóa tổ chức mạnh mẽ, các tổ chức cần phải tự xác định và xây dựng dựa trên những trị giá, tầm nhìn và mục tiêu của chính mình. Điều này đòi hỏi sự hiểu biết về các quy trình, mô hình hoạt động và văn hóa hiện tại của đơn vị. Các công ty cần phải thực hiện các cuộc thăm dò và phân tích để xác định các ưu điểm và điểm yếu của văn hóa tổ chức hiện tại của mình. Sau đó, dựa trên các kết quả đó, công ty có thể đề ra những giải pháp cải thiện và xây dựng văn hóa đơn vị mới phù hợp với đơn vị.
Cách Cài Đặt Văn Hóa Đơn Vị Mang Chủ Đích
1. Thiết Lập Hệ Giá Trị Nền Tảng - PMVC
Hệ thống giá trị nền tảng PVMC bao gồm 4 nguyên tắc:
Triết Lý: Xác định nguyên tắc và tư tưởng cơ bản mà tổ chức mong muốn vận dụng và thực hành trong mọi hoạt động của mình.
Sứ Mệnh: Định hướng mục tiêu chính của đơn vị, thể hiện rõ ràng và cụ thể về sản phẩm, nhà sản xuất và trị giá mà doanh nghiệp mong muốn mang lại cho người mua.
Tầm Nhìn: Thể hiện tiêu chí dài hạn của doanh nghiệp, tạo ra một hình ảnh chi tiết về tương lai mà tổ chức mong muốn đạt được.
Trị Giá Cốt Lõi: Định nghĩa các giá trị mấu chốt mà công ty tôn trọng và mong muốn xúc tiến trong mọi hoạt động của mình.
2. Xác Định Khuôn Khổ Khai Triển
Dựa vào mục đích và tình hình thực tại của tổ chức, chọn lựa 1 trị giá chủ chốt để triển khai. Thiết lập mục đích và tiêu chí cho kế hoạch triển khai văn hoá doanh nghiệp.
3. Đồ Mưu Hoạch Triển Khai
Trong trị giá cốt lõi muốn triển khai, trở nên 1 bộ hành vi đại diện. Kết quả của quá trình này là một bộ hành vi cụ thể – biểu lộ của các hành vi đại diện. Để cài đặt văn hoá tổ chức với chủ đích thành công, đề nghị cần xuất phát từ lãnh đạo. Người lãnh đạo cần phải được chuyển hoá về văn hoá trước, đổi thay hành vi. Trong đó, lãnh đạo mới có thể truyền được cảm hứng đến viên chức của mình.
4. Phân Tích Và Cải Tiến
Review và đánh giá các hoạt động khai triển văn hoá tổ chức, xác định các điểm mạnh và yếu, để từ đó thực hành những điều chỉnh và cải tiến để đảm bảo hiệu quả của kế hoạch khai triển.
Cải tiến liên tiếp, sửa đổi và cập nhật văn hoá công ty theo thời gian để đảm bảo nó phù hợp với các thay đổi trong thị trường và trong công ty. Những cải tiến này cần phải được định kỳ để đảm bảo văn hoá tổ chức luôn phù hợp với chỉ tiêu và trị giá của đơn vị.
Kết Luận
Văn hoá đơn vị là yếu tố không thể thiếu trong việc tạo lợi thế cạnh tranh cho một tổ chức. Không những thế, không thể sao chép văn hoá công ty của đối thủ cạnh tranh một cách đơn giản.
Mỗi công ty đều có một văn hoá công ty riêng biệt, phản ánh trị giá, tầm nhìn và mục tiêu của doanh nghiệp đó. Việc cài đặt văn hoá đơn vị mang chủ đích, dựa trên thực tế và kinh nghiệm của đơn vị, đem đến rộng rãi ích lợi cho tổ chức, bao gồm sự đồng nhất, sự trung thành của nhân viên và môi trường khiến việc hăng hái. Do đó, các doanh nghiệp cần phải tự xác định và vun đắp văn hóa doanh nghiệp thích hợp với bản thân, không nên “copy – paste” từ đối thủ khó khăn.